Bài viết sau đây sẽ giới thiệu về đối tượng và nhiệm vụ của bộ môn Lí luận dạy học đại học, một bộ môn quan trọng trong đào tạo giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục ở trình độ đại học.
Đối tượng của bộ môn Lí luận dạy học đại học là quá trình dạy học ở trường đại học và những quy luật của nó. Quá trình dạy học ở trường đại học là một hoạt động phức tạp, có tính chất xã hội, khoa học và nghệ thuật, bao gồm các thành phần chủ yếu như: giảng viên, sinh viên, nội dung, phương pháp, phương tiện, tổ chức và kiểm tra đánh giá. Những quy luật của quá trình dạy học ở trường đại học là những quy luật khách quan, phản ánh những mối liên hệ và quan hệ cơ bản giữa các thành phần của quá trình dạy học, giữa quá trình dạy học và các yếu tố khác của môi trường giáo dục, giữa quá trình dạy học và các mục tiêu của đào tạo.
Nhiệm vụ của bộ môn Lí luận dạy học đại học là:
– Xây dựng hệ thống lí luận phản ánh được những mối liên hệ và quan hệ của giảng dạy, đào tạo về khoa học và nghề nghiệp. Hệ thống lí luận này gồm có các khái niệm, nguyên lý, lý thuyết, mô hình, tiêu chuẩn và tiêu chí về dạy học ở trường đại học, nhằm giải thích và giải quyết các vấn đề thực tiễn trong hoạt động giảng dạy và đào tạo.
– Xác định các luận điểm cơ bản làm cơ sở cho việc xác định nội dung, nguyên tắc, phương pháp, hình thức tổ chức dạy học ở đại học. Các luận điểm cơ bản này phải phù hợp với tính chất và yêu cầu của từng ngành khoa học, từng loại hình đào tạo, từng cấp bậc và từng giai đoạn của quá trình dạy học.
– Tích cực hóa hoạt động nhận thức trong dạy học; phát triển tư duy sáng tạo; rèn luyện cách suy nghĩ, cách làm việc có khoa học; phát triển năng lực hoạt động trí tuệ và hình thành phẩm chất cá nhân sáng tạo: tự giác, tích cực, độc lập, sáng tạo của sinh viên. Đây là một nhiệm vụ then chốt của bộ môn Lí luận dạy học đại học, nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho xã hội.
– Xây dựng các giải pháp để kiểm tra đánh giá kết quả học tập. Kiểm tra đánh giá là một công cụ không thể thiếu trong quá trình dạy học ở trường đại học, có vai trò rất quan trọng trong việc đánh giá năng lực, kiến thức, kỹ năng, thái độ và phẩm chất của sinh viên, cũng như trong việc điều chỉnh và cải tiến quá trình dạy học. Bộ môn Lí luận dạy học đại học phải nghiên cứu và đề xuất các phương pháp, tiêu chí, công cụ và hình thức kiểm tra đánh giá phù hợp với từng môn học, từng ngành đào tạo và từng mục tiêu đào tạo.
– Nghiên cứu áp dụng các phương tiện kỹ thuật dạy học hiện đại vào quá trình day học đại học. Các phương tiện kỹ thuật dạy học hiện đại như máy tính, internet, truyền hình, trò chơi, mô phỏng, thực tế ảo… có thể mang lại nhiều lợi ích cho quá trình dạy học ở trường đại học, như: mở rộng nguồn thông tin, tăng cường sự sinh động, hấp dẫn, tương tác, khuyến khích sự tham gia tích cực của sinh viên, nâng cao hiệu quả của việc truyền tải và tiếp thu kiến thức… Bộ môn Lí luận dạy học đại học phải nghiên cứu và áp dụng các phương tiện kỹ thuật dạy học hiện đại một cách có chọn lọc, có kế hoạch và có kiểm soát, để phục vụ cho mục tiêu của quá trình dạy học.
– Tìm kiếm các con đường nâng cao chất lượng và hiệu quả dạy học đại học ở đại học. Đây là một nhiệm vụ liên tục và không ngừng của bộ môn Lí luận dạy học đại học, nhằm đáp ứng nhu cầu của xã hội và thích ứng với sự thay đổi của thời đại. Bộ môn Lí luận dạy học đại học phải luôn theo dõi, nghiên cứu và tổng kết các kinh nghiệm trong và ngoài nước về dạy học ở trường đại học, để rút ra những bài học và đề xuất những giải pháp mới cho việc cải thiện quá trình dạy học ở trường đại học.
Hy vọng bài viết này sẽ giúp bạn có cái nhìn tổng quan về bộ môn Lí luận dạy học đại học, một bộ môn có vai trò rất quan trọng trong việc nâng cao chất lượng giáo dục ở trình độ đại học. Cảm ơn bạn đã theo dõi bài viết này!