Đặc điểm của hình thức dạy học Thuyết trình (lecturing)
Thuyết trình là hình thức dạy học trong đó giáo viên dùng lời để trình bày, giảng giải nội dung dạy học một cách hệ thống, chi tiết. Thuyết trình được sử dụng phổ biến trong giảng dạy nội dung lí thuyết mang tính hệ thống, phức tạp và cho số lượng sinh viên lớn.
Đặc điểm của hình thức dạy học thuyết trình bao gồm:
-
Định hướng một cách tổng thể về đối tượng nghiên cứu của môn học.
-
Kết hợp cách truyền đạt kiến thức theo kiểu thông báo và khả năng tiếp nhận kiến thức thụ động, tức là tạo cho sinh viên có khả năng tiếp nhận thông tin, xử lí thông tin một cách có tư duy.
-
Phát triển các quá trình vận dụng trí nhớ của học sinh.
-
Việc truyền đạt kiến thức cần phải được bổ sung thêm các hướng dẫn về phương pháp tiếp nhận thông tin, xử lí, lưu giữ thông tin và đánh giá các thông tin đó.
Nội dung của hình thức dạy học Thuyết trình
Thuyết trình có thể được sử dụng để truyền đạt các loại nội dung sau:
-
Kiến thức chuyên môn (các khái niệm, mối tương quan, các định luật, các quy luật,…).
-
Kiến thức về mặt phương pháp (phương pháp, cách thức tiến hành, kỹ thuật,…).
-
Kiến thức về hành vi ứng xử (các quy tắc ứng xử, nhận thức về nghĩa vụ trách nhiệm,…).
-
Kiến thức về giá trị (đánh giá các giá trị, nhận thức về các giá trị).
Quy trình của hình thức dạy học Thuyết trình
Thuyết trình thường được chia thành các giai đoạn sau:
-
Mở đầu: Gây chú ý, giới thiệu, câu hỏi, khái quát nội dung, liên hệ,…
-
Trình bày: Sắp xếp thông tin logic, ngôn ngữ, phân bổ thời gian,…
-
Kết nối, củng cố: Theo trật tự thời gian, không gian, nhân quả, chủ đề,…
-
Kết thúc: Nhấn mạnh, tổng kết, liên hệ, đánh giá, kiểm tra,…
Lợi ích của hình thức dạy học Thuyết trình
Thuyết trình là một hình thức dạy học có nhiều lợi ích, bao gồm:
-
Tiết kiệm thời gian và công sức: Giáo viên có thể truyền đạt một lượng kiến thức lớn trong một thời gian ngắn.
-
Tạo điều kiện cho nhiều sinh viên tiếp cận kiến thức: Thuyết trình có thể được sử dụng cho số lượng sinh viên lớn.
-
Tạo điều kiện cho sinh viên tiếp thu kiến thức một cách hệ thống: Thuyết trình giúp sinh viên nắm được hệ thống kiến thức một cách tổng quát.
Khuyết điểm của hình thức dạy học Thuyết trình
Thuyết trình cũng có một số khuyết điểm, bao gồm:
-
Khả năng tiếp thu kiến thức của sinh viên còn thụ động: Sinh viên chủ yếu tiếp thu kiến thức một cách thụ động, chưa có nhiều cơ hội để phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của mình.
-
Thuyết trình dễ gây nhàm chán cho sinh viên: Nếu giáo viên không có kỹ năng thuyết trình tốt, bài giảng dễ gây nhàm chán cho sinh viên.
Một số lưu ý khi sử dụng hình thức dạy học Thuyết trình
Để sử dụng hình thức dạy học thuyết trình hiệu quả, cần lưu ý một số vấn đề sau:
-
Giáo viên cần chuẩn bị bài giảng một cách chu đáo: Giáo viên cần chuẩn bị nội dung bài giảng, phương pháp thuyết trình, phương tiện hỗ trợ,…
-
Giáo viên cần có kỹ năng thuyết trình tốt: Giáo viên cần có kỹ năng trình bày, ngôn ngữ, giao tiếp,…
-
Giáo viên cần tạo sự hứng thú cho sinh viên: Giáo viên cần sử dụng các phương pháp, hình thức giảng dạy phù hợp để tạo hứng thú cho sinh viên.
-
Giáo viên cần kết hợp với các hình thức dạy học khác: Không nên lạm dụng hình thức thuyết trình mà cần kết hợp với các hình thức dạy học khác để phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của sinh viên.