Khái niệm
Xêmina là một trong những hình thức tổ chức dạy học cơ bản vừa là hình thức dạy học đặc trưng ở bậc đại học.
Nguồn gốc
Trong tiếng Pháp, séminaire có 3 nghĩa:
- Trường dòng, trường chủng viện;
- Nhóm chuyên đề (ở đại học);
- Cuộc thảo luận chuyên đề (của những nhà kỹ thuật … ), cuộc hội thảo.
Trong tiếng Anh, Seminar là :
- Small discussion class at university (buổi học thảo luận với quy mô nhỏ tại trường đại học);
- Short intensive course of study (cuộc/đợt nghiên cứu tập trung một vấn đề trong thời hạn ngắn);
- Conference of specialists (hội thảo của các nhà chuyên môn).
Từ điển tiếng Việt của Viện Ngôn ngữ học định nghĩa từ xêmina:
“seminar (xemina): d. buổi sinh hoạt để thảo luận vấn đề chuyên môn học thuật bậc đại học hoặc trên đại học.”
Khái niệm xêmina ở đại học
“Xêmina ở đại học là một trong những hình thức tổ chức dạy học, trong đó, dưới sự điều khiển trực tiếp của giáo viên, sinh viên trình bày, thảo luận, tranh luận về những vấn đề khoa học nhất định”. [1, 135]
Lợi ích của xêmina
Xêmina là một hình thức dạy học có nhiều lợi ích, bao gồm:
- Thúc đẩy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của sinh viên: Xêmina là hình thức dạy học giúp sinh viên chủ động tìm hiểu, nghiên cứu vấn đề, tự trình bày và bảo vệ quan điểm của mình. Điều này giúp sinh viên phát triển khả năng tư duy, phân tích, tổng hợp, sáng tạo.
- Rèn luyện kỹ năng thuyết trình, giao tiếp của sinh viên: Xêmina là cơ hội để sinh viên rèn luyện kỹ năng thuyết trình, giao tiếp trước đám đông. Điều này rất quan trọng đối với sinh viên trong học tập và công việc sau này.
- Tạo cơ hội cho sinh viên thảo luận, trao đổi ý kiến: Xêmina giúp sinh viên có cơ hội thảo luận, trao đổi ý kiến với nhau và với giáo viên về các vấn đề khoa học. Điều này giúp sinh viên hiểu sâu sắc hơn về vấn đề, đồng thời rèn luyện khả năng phản biện, tranh luận.
Nhược điểm của xêmina
Xêmina cũng có một số nhược điểm, bao gồm:
- Tính hệ thống của bài học không được thể hiện rõ: Nội dung của xêmina phụ thuộc vào sự lựa chọn đề tài và quá trình thuyết trình, tranh luận của sinh viên. Điều này có thể dẫn đến tình trạng bài học không được hệ thống, thiếu tính toàn diện.
- Sự thống nhất quan điểm giữa các sinh viên, giữa giáo viên và sinh viên thường không triệt để: Trong quá trình thảo luận, tranh luận, có thể xảy ra sự bất đồng quan điểm giữa các sinh viên, giữa giáo viên và sinh viên. Điều này cần được giáo viên giải quyết một cách khéo léo để đảm bảo tính khoa học của buổi học.
- Những sinh viên yếu, kém khó tiếp thu bài học: Xêmina đòi hỏi sinh viên phải có khả năng tự học, tự nghiên cứu. Những sinh viên yếu, kém có thể gặp khó khăn trong việc tiếp thu bài học theo hình thức này.
Lời khuyên khi sử dụng xêmina
Để sử dụng xêmina hiệu quả, cần lưu ý một số vấn đề sau:
- Cần lựa chọn đề tài phù hợp: Đề tài xêmina cần phù hợp với nội dung của môn học, có tính khoa học, thực tiễn và gây hứng thú cho sinh viên.
- Cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng: Trước khi tiến hành xêmina, giáo viên cần hướng dẫn sinh viên chuẩn bị kỹ lưỡng về nội dung, hình thức trình bày.
- Giáo viên cần có vai trò chủ đạo: Trong quá trình xêmina, giáo viên cần có vai trò chủ đạo trong việc điều hành, hướng dẫn thảo luận, tranh luận, tổng kết bài học.
Kết luận
Xêmina là một hình thức dạy học có nhiều ưu điểm và nhược điểm. Để sử dụng xêmina hiệu quả, cần lưu ý những vấn đề đã nêu trên.